یکی از مهمترین قوانین وضع شده در کشور قانون مالیات های مستقیم می باشد که اجرای آن به عهده سازمان امور مالیاتی است. جهت اجرای بهتر و دقیق تر و یکسان قانون مالیاتها، سازمان امور مالیاتی در خصوص برخی قوانین می تواند به اختیار خود روشی را تعیین و به مودیان مالیاتی ابلاغ نماید. این روش ها و ابلاغیه ها لازم الاجرا بوده و عدم اجرای آن ها باعث تعلق جریمه و عدم برخورداری از معافیت ها و مشوق های مالیاتی می شود.
یکی از این موارد ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم می باشد،که در آن وظایف مودیان در خصوص صدور صورتحساب و همچنین جریمه عدم انجام این وظایف ذکر شده است. در ادامه ماده قانونی فوق نیز وظایفی به عهده سازمان امور مالیاتی و ارگان های دیگر از جمله وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، شهرداری ها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری ها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی ، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری و . . . که اطلاعات مورد نیاز "پایگاه اطلاعات هویتی،عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی"را در اختیار دارند و یا به نحوی موجبات تحصیل در آمد و دارایی برای اشخاص را فراهم میسازند،گذاشته شده است. این ماده به عنوان ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم نامیده می شود.
لازم بذکر است در تهیه و تنظیم گزارشات فصلی ، دوره ارسال اطلاعات سه ماهه (فصلی) بوده و می بایست تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل نسبت به ارسال آن اقدام نمود.
سازمان امور مالیاتی در اجرای مواد قانونی فوق، روشی را تدارک دیده است که بر اساس آن مودیان مالیاتی، اطلاعات مربوط به خرید و فروش و معاملات خود را ارسال می کنند. این نوع گزارشات در اصطلاح گزارشات فصلی، گزارشات فصلی خرید و فروش، گزارش خرید و فروش فصلی و یا گزارشات موضوع ماده ۱۶۹ نامیده می شود.
سامانه صورت معاملات فصلی الکترونیکی در راستای ارائه خدمات الکترونیکی دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 169 ق.م.م ایجاد گردیده و توسط آن، مودیان محترم مالیاتی می توانند نسبت به ثبت و ارسال اطلاعات خرید و فروش ،گزارش پرداخت و دریافت بابت قراردادها، گزارش امتناع برای پیش از سال1395 ،گزارش عرضه به مصرف کننده نهایی برای سال 1395 ،گزارش صادرات و واردات،گزارش حق العملکاری، مدیریت پیمان(اطلاعات پیمانکار و کارفرما)، گزارش بیمه،گزارش اجاره، گزارش حمل و نقل وگزارش ساخت و فروش املاک اقدام نمایند. همچنین به منظور مطالعه اخبار،اطلاعیه ها، دریافت اخرین نسخه غیربرخط نرم افزار صورت معاملات و ورود به سامانه صورت معاملات انلاین میتوانبه آدرس tax.gov.ir مراجعه و استفاده نمود.
دو روش برای ثبت و ارسال اطلاعات معاملات در سامانه پیش بینی شده است: