همانطور که می دانید هر وقت ، وسیله و اثاثیه همانند خودرو ، میز صندلی و.. خریداری می نمایید بر اثر استفاده مکرر و گذر زمان فرسوده شده و کارایی خود را از دست می دهد و در اصطلاح حسابداری ، مستهلک گردیده است.
در حسابداری ، فرایند تخصیص بهای تمام شده یک دارایی ثابت به سال های عمر مفید آن ، استهلاک نامیده می شود اصل مقابله هزینه ها با درآمدها ، واحد تجاری را ملزم ساخته ، بهای تمام شده دارایی را در طول سالهایی که از آن برای ایجاد درآمد استفاده می شود به هزینه تبدیل کنند بطور مثال : فرض نماید که یک شرکت حسابداری در کرج به نام فرتاک البرز ، یک سیستم کامپیوتری خریداری می نماید تا از این دستگاه کامپیوتری در انجام کارهای عملیاتی خود استفاده نماید این شرکت حسابداری در کرج معتقد است فقط شش سال می تواند از کارایی این کامپیوتر استفاده کند درواقع عمر مفید این کامپیوتر شش سال در نظر گرفته است و بعد از اتمام شش سال دستگاه بدون ارزش خواهد بود و در صورت لزوم ،بایستی یک دستگاه جدید خریداری شود بنابراین شرکت حسابداری در کرج فرتاک البرز ، با استفاده از یکی از روشهای محاسبه استهلاک (روش خط مستقیم ) ، هرساله یک ششم از بهای تمام شده کامپیوتر را به هزینه تبدیل می کند.
مورد اول : استهلاک به معنای ارزیابی دارایی نیست در واقع بدین صورت نیست که حسابداران در پایان هر دوره به ارزیابی داراییهای ثابت پرداخته و بر مبنای این ارزشیابی ، استهلاک به وجود آمده را ثبت نمایند . در محاسبه هزینه استهلاک ، بهای تمام شده یک دارایی به سالهایی که از دارایی مورد نظر استفاده می شود ودر اصطلاح حسابداری ، دارایی دارای سودمندی می باشد اختصاص می یابد .
مورد دوم : مفهوم استهلاک انباشته می باشدT در واقع استهلاک انباشته برابر با مجموع تمامی هزینه استهلاک ثبت شده از تار یخ خرید یک دارایی ثابت می باشد در صورتیکه هزینه استهلاک فقط مقدار استهلاک دوره جاری را نشان می دهد .
بطور کلی ، استهلاک انباشته هم به این معنا نیست که واحد تجاری ، وجوه نقدی را انباشته نموده تا پس از مستهلک کردن کامل دارایی ، یک دارایی جدید از محل این وجوه ذخیره شده خریداری و جایگزین نمایند . (مبلغ و نحوه تامین دارایی های جدید مقوله ای جدا از این مقاله مفهوم استهلاک دارایی های ثابت در حسابداری می باشد که در مقالات آتی توضیح داده می شود ) بنابراین متوجه شدیم که استهلاک انباشته بخشی از بهای تمام شده دارایی ثابت می باشد که قبلا به هزینه تبدیل شده است و استهلاک انباشته به معنای ذخیره کردن تدریجی یک نقدینگی خاص برای جایگزینی دارایی مستهلک شده در یک واحد تجاری مثلا یک شرکت حسابداری در کرج مانند فرتاک البرز نمی باشد.
در بخش دوم می خواهیم با ادامه مفهوم استهلاک دارایی های ثابت در شرکت های تجاری آشنا شویم در این بخش قصد داریم تعیین عمر مفید یک دارایی ثابت و اندازه گیری استهلاک دارایی ثابت آشنا شویم :
تمام داراییهای ثابت به غیر از زمین دارای عمرمفید محدودی دارند . برخی از این دارایی ها بر اثر مصرف و گذشت زمان فرسوده می شوند . این نوع از استهلاک ناشی از عملیات واحد تجاری است که از آن به عنوان علت اصلی استهلاک یاد می شود حال تصور کنید که در یک شرکت باربری ، از کامیونی برای حمل و نقل کالاها بکار گرفته می شود واضح است که به مرور زمان ، این کامیون فرسوده شده و مشمول استهلاک می شود
گروه دیگری از داراییهای ثابت ممکن است قبل از اینکه بر اثر گذر زمان دچار فرسایش شوند به علت عدم بروز رسانی و یا به اصطلاح از مد افتادگی کارایی خود را از دست دهند حال تصور نمایید در یک شرکت حسابداری در کرج همانند شرکت حسابداری فرتاک البرز ، برای انجام امور خود نیازمند به کامپیوتر می باشد بطور مثال بعد از مدتی پرسنل به یک کامپیوتری احتیاج دارند که صفحه نمایش آن بزرگتر از قبلی باشد یا رم کامپیوتر بیشتر باشد و یا سیستم کامپیوتری شرکت بروز شود و .... برای همین این امکان وجود دارد که عمر مفید یک دارایی بسیار کوتاهتر از عمر فیزیکی آن باشد .
در کل ، تمام دارایی ها که مشمول فرسودگی می شوند و یا به علت بروز رسانی از رده خارج می شوند بایستی در طی عمر مفید برآوری خود مستهلک گردند
سه جزء اساسی در تعیین هزینه استهلاک شامل :
1 – بهای تمام شده دارایی
2 – عمر مفید برآوردی دارایی
3- ارزش باقیمانده اسقاط برآوردی دارایی
بهای تمام شده یک دارایی ثابت شامل قیمت خرید ، به اضافه حق العمل (کمیسیون ) خرید و کلیه مخارج متعارفی است که بابت تحصیل یک دارایی و آماده کردن آن برای استفاده موردنظر در واحد تجاری ، پرداخت می شود.
عمرمفید بر آوردی برابر با مدتی است که واحد تجاری انتظار دارد از دارایی ثابت استفاده نماید این مدت ، تخمینی از عمرمفید واقعی دارایی است . ممکن است عمر مفید براساس سال ، تولید ، واحد ، کیلومتر و .... دیگر واحدهای اندازه گیری مطرح باشد بطور مثال عمر مفید یک ساختمان حسابداری در کرج بر اساس سال بیان می شود یا عمر مفید یک اتومبیل براساس کیلومتر های کارکرد محاسبه می شود.
ارزش باقیمانده (اسقاط) برآوردی برابر است با ارزش نقدی دارایی در پایان عمر مفید آن دارایی می باشد . بطور مثال عمر مفید یک سیستم کامپیوتری در یک شرکت حسابداری در کرج ، معادل چهار سال باشد . حال این شرکت حسابداری در نظر دارد که بعد از پایان چهار سال (عمر مفید کامپیوتر) ، این کامپیوتر را بتوان معادل مبلغی به فروش رساند ، این مبلغ فروش تخمین زده شده ، ارزش باقیمانده (اسقاط) برآوردی این دارایی ثابت نام دارد .
نکته : بطور کلی ، سه عامل بیان شده ، در محاسبه استهلاک نقش دارند . از این سه عامل یاد شده ، فقط یک عامل یعنی بهای تمام شده ، قطعی و مشخص می باشد و دو عامل دیگر یعنی عمر مفید و ارزش باقیمانده بصورت برآوردی (تخمینی) محاسبه می شوند . در نتیجه ، مبلغ استهلاک نیز یک مبلغ برآوردی محسوب می شود.
1- روش خط مستقیم
2- روش میزان تولید
3- روش مانده نزولی
4- روش مجموع سنوات
اضافه کاری و جمعه کاری هر دو مفهوم فرضی است که مرتبط با کار اضافی یا کار در روزهای تعطیل هستند. اما تفاوت اساسی بین این دو مفهوم این است که:
بر طبق ماده 51 قانون کار میزان ساعات کاری یک کارگر در مدت یک هفته برابر با 44 ساعت کاری در هفته می باشد ، یعنی به طور ساده تر ساعات کار روزانه یک کارگر 8 ساعت در روز تعریف شده است ، حال اگر ساعات کاری گارگر از 44 ساعت در هفته بیشتر شود بایستی برای کارگر به میزان ساعاتی که بیشتر از 44 ساعت کار نموده اضافه کاری در نظر گرفت بر طبق ماده 59 قانون کار ، میزان اضافه کاری که کارگر دریافت می کند برابر با 40 درصد حقوق هر ساعت کار عادی می باشد.
چرا کارگر باید در روزی که روز تعطیلی رسمی هست و بایستی در کنار خانواده باشد و برالی رفع خستگی یک هفته کار کردن را استراحت نماید . در ادامه به مسئله کار در جمعه می پردازیم: کاملا درسته. اما هر شرکتی میتواند با هماهنگی با کارمندان خود، این روز تعطیل را تغییر دهد (و روز دیگری را به عنوان تعطیلی برای کارمندان خود در نظر بگیرد) و کارمندان جمعه ها در محل کار خود حاضر شوند که در نتیجه جمعه کاری صورت گرفته است. در تعریف اصطلاح جمعه کاری بایستی چنین بیان نمود بر طبق ماده 62 قانون کار ، روز جمعه برای کارگران یک روز تعطیل در هفته محسوب می شود و کارگران می توانند در این روز کار نکنند و این روز تعطیل را در کنار خانواده شان سپری کنند. حال اگر بدلیل حجم کاری بالای شرکت یا به درخواست کارفرما ، شخص در روز جمعه مشغول به کار شود به اصطلاع به آن روز ، روز جمعه کاری شخص می نامند.
بر طبق قانون کار ، اگر کارگر در روز جمعه مشغول بکار شود بایستی مزایا و حقوقی که مطابق بر قوانینی که قانون کار برای کار کردن در روز جمعه تعیین نموده برای کارگر محاسبه شود. قانون کار ، میزان حقوق کارگران در روز جمعه را معادل 40 درصد حقوق یک روز عادی در نظر گرفته است یعنی میزان حقوق دریافتی کارگر در روز جمعه برابر است با میزان حقوق یک روز عادی به اضافه 40 درصد یک روز عادی می باشد در نتیجه این میزان حقوق دریافتی کارگر در روز جمعه را فوق العاده جمعه کاری گویند.
در پاسخ سوال ذکر شده بایستی بیان نمود که اضافه کاری برای روزهای عادی و روزهای تعطیلی مطرح می شود و جمعه کاری ، همان طور که از اسمش مشخص است فقط به روز جمعه گفته می شود حال اگر میزان ساعت کاری کارگر در یک هفته به 44 ساعت رسیده باشد و کارگر بخواهد در روز جمعه نیز کار کند بنابراین میزان ساعات کاری کارگر در یک هفته بیشتر از 44 ساعت خواهد شد در نتیجه ، طریقه محاسبه حقوق کارگر در روز جمعه بدین صورت است که علاوه بر دریافت 40 درصد جمعه کاری ، بایستی 40 درصد دیگر نیز بابت اضافه کاری دریافت نماید یعنی بطور واضح تر ، میزان حقوق ساعت کاری اضافه کارگر برابر با 180 درصد میزان مزد هر ساعت کار عادی کارگر می باشد .
قطعا کار کردن مداوم بازده ایی فرد را پایین می آورد و به مرور او را نسبت به کار کردن دلسرد می کند اما باید توجه داشته باشیم ما می توانیم با این دید بنگریم ، از جمعه کاری خود به عنوان یک روز پر از یادگیری و رشد استفاده کنیم . میتوانیم کارهای عقب مانده ی خود را که در طی هفته فرصت انجامشان را نداشتیم انجام دهیم و یا کارهای هفته ی آینده ی خود را زودتر انجام دهیم تا هفته ی کاری سبک تری داشته باشیم. زمان استراحت برای خود را به عنوان یک پاداش در نظر بگیریم تا میل به کار کردن در ما حفظ بماند. درنهایت سعی کنیم قدردان کار خود باشیم ، با صبر و انگیزه کار خود را انجام دهیم و اهداف کاری خود را فراموش نکنیم تا به موفقیت دست یابیم
هدف شرکت های حسابداری همانطور که از اسمشان مشخص است وظیفه رسیدگی به امور مالی شرکت ها را برعهده دارند حال این سوال مطرح می شود چرا باید از شرکت های حسابداری کمک بگیریم ؟ شرکت های حسابداری چه وظایف مهمی در شرکت ها انجام می دهند ؟ همانطور که می دانید در هر شرکتی ، بخش مالی و حسابداری ، قلب تپنده آن شرکت محسوب می شود حال بایستی مراقب این قلب بود از آن مراقبت کرد و در طول سال برای مطمئن شدن از سلامتی آن ، به پزشک جهت چکاپ مراجعه نمود. پس تا اینجا متوجه شدید که بخش مالی نیازمند پزشک است و پزشک شما همان شرکت حسابداری تان است. در شرکت های تولیدی ، بازرگانی وخدماتی ... بسته به نیازشان ، نیازمند برقراری ارتباط با شرکتهای حسابداری و بهره گیری از تجربه های آنها در زمینه های مختلف از قبیل تهیه و تنظیم ارزش افزوه ، تهیه و تنظیم معاملات فصلی ، صورتحساب سود وزیان و .... می باشند.
شرکت های حسابداری وظیفه مشاوره و نظارت بر امور مالی شرکت را برعهده دارند ممکن است برخی از شرکتهای تولیدی ، بازرگانی وخدماتی ... بدلیل داشتن نیروی ماهر در بخش مالی ، فقط نیازمند مشاوره گرفتن از شرکت های حسابداری باشند و برخی دیگر از شرکتها ، بدلیل نوپا بودن شرکت ، ضعیف بودن بخش حسابداری ، نداشتن دانش کافی در این زمینه و .... نیاز مند این هستند که بطور پیوسته و منظم کلیه مسائل مالی و مالیاتی ، اسناد حسابداری و ... مورد بررسی قرار گیرد و حتی در صورت امکان ، نیروی متخصص از سوی شرکت حسابداری برای نظارت و مشاوره کامل بر امور به شرکت مورد نظر اعزام شود.
برای طراحی، ساختاردهی و استقرار سیستم های مالی برمبنای حسابداری مالیاتی، شرکت های حسابداری نیاز دارند به مراحل زیر توجه ویژه داشته باشند:
در مجموع، طراحی و استقرار سیستم های مالی برمبنای حسابداری مالیاتی نیاز به دقت و دانش کافی دارد تا بشود از پردازش صحیح مالیاتی و دقت در گزارش های مالی اطمینان حاصل کرد.
اصلاح حساب های مالی از وظایف اساسی و حیاتی در حوزه حسابداری است، زیرا دقت و صحت حساب های مالی برای ارائه گزارشات مالی دقیق و قابل اعتماد بسیار مهم است. این اصلاحات ممکن است به دلیل خطاهای در ورودی داده ها، سیستم های حسابداری ناکارآمد، اشتباهات نحوه حسابکردن و یا موارد دیگر صورت گیرد. برای انجام اصلاح حساب های مالی، ابتدا باید خطاها و اشتباهات شناسایی شوند. سپس با استفاده از اطلاعات صحیح، اقدام به تصحیح حساب های مالی و تصحیح گزارشات مالی نمایید. این ممکن است شامل تغییرات در سوابق روزانه و سالی تراکنش ها، تصحیح سیستم های حسابداری و اصلاح خطاهای حساببداری موجود از قبیل نمودارها، گزارش های مالی و دفاتر حساب باشد.
تهیه و تنظیم اظهارنامه عملکرد یکی از وظایف مهم شرکت حسابداری است. این اظهارنامه به عنوان یک گزارش مهم درباره عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص استفاده می شود و برای ارائه به سهامداران، مدیران، و سازمان های مربوطه مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه اظهارنامه عملکرد، معمولا ابتدا اطلاعات مالی لازم جمع آوری و بررسی می شود، سپس این اطلاعات در قالب یک فرمت استاندارد منظم و ترتیب داده می شود. سپس اظهارنامه به صورت کامل و دقیق تهیه شده و در آن اطلاعاتی همچون درآمدها، هزینه ها، سود و زیان، جریانات نقدی و غیره به صورت واضح آورده می شود. به طور کلی، تنظیم اظهارنامه عملکرد نیاز به دانش و تجربه حسابداران دارد و باید به دقت و دقت بالا انجام شود تا از دقت و صحت اطلاعات آن اطمینان حاصل شود.
آشنایی با مفاهیم حسابداری و اصطلاحات رایج در حسابداری یکی از اولین قدم ها در شناخت این دانش می باشد شما بایستی با مفاهیم حسابداری که در جاهای مختلف برخورد می کنید آشنایی داشته باشید هدف این مقاله معرفی برخی مفاهیم پرکاربرد در حسابداری می باشد.
مفاهیم پرکاربردی در حسابداری وجود دارد که در این به بخش به آنها خواهیم پرداخت:
حسابداری :
حسابداری دانشی است که وظیفه آن ثبت ، طبقه بندی ، تلخیص فعالیت مالی موسسه در قالب اعداد قابل سنجش به پول و تفسیر نتایج حاصل ، جهت یاری رساندن به مدیران می باشد.
نرم افزار حسابداری :
نرم افزار حسابداری یکی از برنامه های کامپیوتری استکه بر پایه مفاهیم حسابداری طراحی و ساخته شده اند که می توان در هر نوع شرکتی از قبیل بازرگانی ، خدماتی ، پیمانکاری ، تولیدی و ... از آن بهره برد.
معادله حسابداری :
دارایی = بدهی + سرمایه
بر اساس این معادله دارایی ها بایستی برابر شوند با جمع بدهی ها با سرمایه
دارایی:
کلیه اموال و حقوق مالی که متعلق به موسسه ، دارای منافع آتی و قابل تبدیل به پول باشد .
دارایی های جاری:
دارایی های جاری یعنی در مدت یکسال از تاریخ ترازنامه یا یک چرخه عملیات هر کدام طولانی تراست مصرف یا فروخته شود و یا به وجه نقد یا دارایی دیگری که نقد شدن آن قریب به یقین است تبدیل شود .
دارایی های ثابت:
دارایی های ثابت ، دارایی هایی هستند که عمر نسبتا طولانی داشته به قصد فروش خریداری نمی شوند هدف از تحصیل آنها استفاده روزمره است برای دارایی های ثابت استهلاک در نظر می گیرند.
دارایی های ثابت نامشهود یا غیر مشهود:
دارایی هایی هستند که ارزش ریالی داشته ولی قابل لمس و رویت نیستند.
بدهی:
ادعا و حق مالی بستانکاران نسبت به دارایی های موسسه (در کل ، مبالغی هستند که بایستی به دیگران پرداخت شود)
بدهی های جاری:
بدهی های جاری یعنی در مدت یکسال از تاریخ ترازنامه یا یک چرخه عملیات هر کدام طولانی تراست تسویه شود
بدهی های ثابت:
سایر بدهی ها که در طبقه بندی بدهی های جاری قرار ندارند در دسته بدهی های غیرجاری (ثابت) قرار می گیرند.
سرمایه :
ادعا و حقوق مالی صاحب موسسه نسبت به دارایی های موسسه.
شرکت سهامی یک نوع تشکیلات حقوقی است که به دارندگان سهام به عنوان سهامداران منحصر به فروش سهام و شرکت در مدیریت شرکت می دهد. در حسابداری، شرکت سهامی به معنای یک شرکت است که سرمایه آن به قسمت های کوچکتر به نام سهام تقسیم شده است و هر سهامدار براساس تعداد سهامی که در اختیار دارد، حق الحاق خود را در مواضع مختلف شرکت دارد.
تطابق هزینه با درآمد در حسابداری به مفهوم اصطلاحی است که به عملیات و روش هایی اطلاق می شود که در آن هزینه هایی که برای تولید یک محصول یا ارائه یک خدمت صرف می شود، با موجودیت هایی که از فروش آن محصول یا خدمت به دست می آید، هماهنگ و تطابق داده می شود. به عبارت دیگر، در این روش هزینه های مربوط به تولید یا ارائه محصول یا خدمت، با درآمد حاصل از فروش محصول یا خدمت متناظر مقایسه و هماهنگ می شود. این اصطلاح در حسابداری برای ارزیابی عملکرد مالی و تعیین سودآوری یا زیانآوری یک شرکت استفاده می شود.
ترازنامه مالی یا Balance Sheet در حسابداری، یکی از سه گزارش مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شرکت را در یک زمان خاص نشان می دهد. این گزارش، دارای دو طرف است که در آن دارایی ها (اوراق بهادار، پول نقد، سرمایه گذاری ها و دارایی های دیگر) و بدهی ها (سپرده ها، وام ها، بدهی های مالیاتی و بدهی های دیگر) شرکت در آن ثبت می شوند. اختلاف بین دارایی ها و بدهی ها، به عنوان حقوق صاحبان شرکت یا سرمایه خود شرکت شناخته می شود.
اگر بخواهیم مبحث تهیه و تنظیم دفاتر قانونی و تحریر آن را طبقه بندی کنیم سه مرحله ذیل را میتوان در نظر داشت:
تمامی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی گروه اول برای اثبات فعالیت هایشان باید از دفاتر قانونی استفاده کنند.
ابتدا بایستی به سایت سازمان اسناد و املاک کشور مراجعه فرمایید و بعد میز خدمات الکترونیک >>> ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری >>> پذیرش اظهارنامه پلمپ دفاتر قانونی انتخاب کرده و هفت مرحله را تکمیل www.ssaa.ir نمایید. در نهایت در قسمت تایید صحت اطلاعات ، متقاضی می بایست صحت اطلاعات خودراتایید نماید . .چنانچه صحت تمامی اطلاعات از طرف متقاضی مورد تایید واقع شد ، با استفاده از کلید “پذیرش نهایی” در پایین صفحه کلیه اطلاعات درخواست به سازمان ارسال خواهد شد.
در این مرحله لازم است مدارک مورد نیاز به همراه اظهارنامه پلمپ دفاتر و رسید پذیرش دریافتی را جهت ارسال به سازمان ثبت شرکت ها پست نمایید متقاضیان محترم دقت نمایند پس از ارسال مدارک از طریق اداره پست ، بایستی شماره بارکد پستی و تاریخ تحویل مدارک به پست را از طریق مسیر پیگیری درخواست وارد نمایند و با استفاده از کلید “ارسال اطلاعات پستی” اطلاعات مربوط به ارسال مدارک به پست را ، به سازمان ثبت اسناد ارسال نمایند.و پس از گذشت 3 روز مجدد پیگیری نموده و چنانچه تب پرداخت هزینه های پلمپ نمایان شد می بایست بعد از چک کردن شماره پیگیری نهایتا ظرف 30 روز پس از تایید اظهار نامه نسبت به پرداخت هزینه پلمپ دفاتر قانونی اقدام نمایید.
پلمپ دفاتر قبلا به این صورت بودکه تمامی صفحات با قیطان سفید به هم متصل وبا مهر سربی سازمان امور مالیاتی کشور پلمپ شده ولی امروز کمی رسمی تر و به وسیله یک قطعه ،که شماره روی آن بایستی با شماره بارکد موجود بر روی لیبل بخواند. اداره ثبت شرکت ها مشخصاتی از قبیل نام شخصیت(حقیقی یا حقوقی)، شماره شناسه ملی، شماره ثبت،شهر،تعداد جلد، تعداد صفحات هر دفتر، شماره و تاریخ پلمپ، بارکد ،به همراه مهر و امضاء سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بر روی لیبل در ابتدا و انتهای هر دفتر درج می نماید.
طبق گزارشات اسناد حسابداری که معمولا از سیستم حسابداری دریافت میشود میتوان شروع به نوشتن دفاتر نمود، توجه شود که گزارش اسناد باید بر مبنای حساب ها از طبقه کل باشد،حساب کل اقلام صورت های مالی را تشکیل میدهد و در نوشتن دفاتر و گزارش گیری کاربرد دارد. شرکت های تجاری می توانند با ارائه نرم افزار حسابداری خود به اداره امور مالیاتی و دریافت مجوز به جای ثبت هر رویداد مالی در دفاتر خود اقدام به ثبت گردش عملیات مالی هر ماه در دفاتر قانونی خود نمایند.
در این روش در دفاتر قانونی فقط ۱۴ ثبت مالی صورت می گیرد ( سند افتتاحیه + ۱۲ ثبت گردش عملیات هر ماه + سند اختتامیه )
توصیه میشود در رابطه با موضوع فوق الذکر ماده 95 قانون م م و همچنین آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم به شماره 230761 مطالعه گردد.